โพสต์
ณ บริเวณด้านหน้าหอประชุม อาคารตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย มีคำโปรย (Quote) ประโยคสั้นๆ โดย ศาสตราจารย์สังเวียน อินทรวิชัย ผู้ล่วงลับ กล่าวไว้ว่า “สิ่งที่ถูกต้องคือถูกต้อง แม้ไม่มีใครทำสิ่งนั้น สิ่งที่ผิดคือสิ่งที่ผิด แม้ทุกคนทำสิ่งนั้น” เสมือนท่านล่วงรู้อนาคตว่า เหตุการณ์บางอย่างที่ไม่สมควรยอมรับให้กลายเป็นเรื่องปกติธรรมดา ยังคงวนเวียนเกิดขึ้นอยู่เสมอในตลาดหุ้นไทย มิเคยว่างเว้นจางหายไป......................
บริษัทจดทะเบียนในตลาดหุ้น มักชอบจัดประชุม “เล็กๆ” ร่วมกับทางนักวิเคราะห์หลักทรัพย์ ผู้จัดการกองทุน ไปจนถึงนักลงทุนรายใหญ่ อันมีเป้าหมายเพื่อให้กลุ่มคนซึ่งถูกคัดเลือกโดยเฉพาะเจาะจงเหล่านี้ ได้พบปะพูดคุยกับผู้บริหารบริษัทจดทะเบียนนั้นอย่าง “ลับๆ” ด้วยความใกล้ชิด ผลพวงจาก “การประชุมลับ” เช่นนี้คือ “ข้อมูลข่าวสารภายใน” (Inside information) อันมีความสำคัญและอ่อนไหว ซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหวของราคาหุ้นในตลาด ถูกแพร่กระจายอยู่ในวงจำกัดเฉพาะคนบางกลุ่ม.....................
ซึ่งแน่นอนว่าคนกลุ่มนี้สามารถ “กระทำบางสิ่ง” (Take action) ได้อย่างมีประสิทธิภาพก่อนใคร และประเด็นสำคัญคือ กระทำได้ก่อนผู้คนส่วนใหญ่ในตลาด ตัวอย่างเช่น หากมีข้อมูลข่าวสารอันมีนัยสำคัญ ซึ่งอาจส่งผลทางด้านลบต่อบริษัท กลุ่มคนเหล่านี้ก็ชิงขายหุ้นก่อนที่ตลาดจะรับรู้ ในทางกลับกัน หากมีสิ่งดีๆกำลังเกิดขึ้นกับบริษัท พวกเขาก็รู้ก่อนชาวบ้าน ทำให้สามารถช่วงชิงจังหวะเข้าซื้อหุ้นก่อน พูดเลยว่า “ได้เปรียบคนส่วนใหญ่เห็นๆ” ผู้คนส่วนใหญ่อาจชินชา จนมองข้ามประเด็นนี้ไป หากเพียงแต่ในวงการตลาดหุ้น การรับรู้ข้อมูลสำคัญก่อนที่จะเผยแพร่สู่สาธารณะนั้นเกี่ยวพันกับเม็ดเงินมหาศาลระดับหมื่นล้าน แสนล้านบาท มันไม่ยุติธรรม “มีเพียงคนกลุ่มเล็กๆ ที่ได้รับประโยชน์จากกิจกรรมดังกล่าว”
กิจกรรมดังกล่าวมีชื่อเรียกว่า “การประชุมนักวิเคราะห์ (Analyst meeting)” เป็นที่รู้กันว่ามักจัดขึ้นไตรมาสละครั้ง ภายหลังกระบวนการจัดทำงบการเงินไตรมาสนั้นๆ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้บริหารบริษัทได้อธิบายถึงที่มาที่ไปของผลการดำเนินกิจการ และสิ่งสำคัญยิ่งกว่านั้นก็คือหัวข้อที่กล่าวถึง “แนวทาง (Guidance) ในอนาคตของบริษัท” แนวโน้มจะเป็นอย่างไร ซึ่งในต่างประเทศนั้น เรื่องราวของบริษัทในอนาคต มันสำคัญกว่างบการเงินในอดีตที่เพิ่งประกาศผลลัพธ์ออกมาเสียด้วยซ้ำ แล้วพอผู้บริหารเปิดเผยแนวทางการดำเนินงานในอนาคตอันสวยหรู ราคาหุ้นก็วิ่งดีดขึ้นทันทีทันใด “นักวิเคราะห์รู้ก่อน กองทุนรู้ก่อน นักลงทุนรายใหญ่รู้ก่อน ส่วนรายย่อยซึ่งเป็นกลุ่มคนส่วนใหญ่ในตลาดดันรู้เรื่องรู้ราวทีหลังสุด”.....................
ตลาดหุ้นไทยค่อนข้างสังเกตง่าย ยกตัวอย่างเหตุการณ์จริงที่มักเกิดขึ้นบ่อยๆ เช่น ช่วงบ่ายของวันทำการ เมื่อมีการจัดประชุมนักวิเคราะห์ขึ้นไม่นาน จากนั้นราคาหุ้นของบริษัทที่จัดประชุมก็ทิ้งดิ่งลดลงฮวบฮาบทันที ณ เวลาเดียวกัน “ถามหน่อยเถอะว่าใครเป็นคนขายหุ้นจำนวนมากมายขนาดนั้น?”ไปถามใคร ใครก็รู้ ไม่ต้องคิดให้ซับซ้อนเลย ซึ่งเป็นเช่นนี้มานานแล้ว แต่ไม่เคยมีใครสนใจ สิ่งนี้เกิดขึ้นในตลาดหุ้นไทยจนเป็นเรื่องปกติ ซึ่งมันไม่ควรเป็นเรื่องปกติ มันไม่ยุติธรรม ไม่เท่าเทียม หากลองตรึกตรองตามสามัญสำนึกดูว่า “บรรดานักวิเคราะห์รับรู้ข้อมูลสำคัญของบริษัทก่อนผู้ถือหุ้นได้อย่างไร?” นักลงทุนรายย่อยก็ได้แต่พร่ำบ่น ไม่รู้จะทำอย่างไร
......................
⚖บางคนให้เหตุผลว่าก็นักลงทุนรายย่อยไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ ไม่มีความรู้ความเข้าใจมากพอ หากปล่อยให้เข้าร่วมประชุมด้วยอาจจะยืดเยื้อวุ่นวาย เสียเวลา เอาล่ะ เหตุผลเช่นนี้ก็พอจะฟังขึ้น ถ้าหากคุณยึดถือเหตุผลดังกล่าวนี้ในการตัดสินใจ เช่นนั้นราคาหุ้นในตลาดก็ไม่ควรขยับหวือหวา ในขณะที่พวกคุณกำลังประชุมกันอยู่ ผมไม่ทราบกฎเกณฑ์ หรือจรรยาบรรณ ว่ามีรายละเอียดอย่างไร แต่โดยหลักการแล้วหากคุณกำลังวิเคราะห์ หรือเข้าร่วมกิจกรรมบางอย่างที่เกี่ยวพันกับข้อมูลสำคัญซึ่งยังมิได้ถูกเผยแพร่สู่สาธารณะ คุณก็ไม่ควรเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับธุรกรรมการซื้อขายหุ้นของบริษัทดังกล่าว
.....................
คุณเข้าร่วมประชุมนักวิเคราะห์ตามหน้าที่การงาน จากนั้นกลับมาเขียนร่างบทวิเคราะห์ และเผยแพร่สู่สาธารณะ กระบวนการสุดท้ายหากสถานการณ์ของบริษัทมันดูแย่ ราคาหุ้นก็ร่วงหล่นโดยธรรมชาติ แบบนี้ถึงจะยุติธรรม แต่ความเป็นจริง ราคาหุ้นในตลาดมันผันผวน ณ วินาทีเดียวกับที่พวกคุณกำลังเข้าห้องประชุมกันเลย นั่งเปิดโปรแกรมซื้อขายหุ้นออนไลน์เทกระจาดใส่กันอย่างโจ่งแจ้ง ทุกอย่างสะท้อนไปที่ราคาหุ้น ซึ่งหลอกกันไม่ได้ ผมไม่ทราบว่าเวลานักวิเคราะห์เขาใช้พอร์ตหุ้นนอมินี (Nominee) ซื้อขายหุ้นที่พวกเขา “Cover” อยู่ มันผิดจรรยาบรรณหรือเปล่า?นักลงทุนรายย่อยสมัยนี้เก่งไม่แพ้นักวิเคราะห์เลย บางคนเป็นหมอ วิศวกร ที่ปรึกษาการเงิน นักวิเคราะห์การเงิน ปัจจุบันนั้นความเก่งมันวิ่งตามทันกันหมดแล้ว แต่สิ่งที่รายย่อยแพ้แบบเต็มประตูในตอนนี้คือ “การเข้าถึงข้อมูลสำคัญอันล่าช้า” เข้าถึงผู้บริหารยาก นี่คือสิ่งที่ทำให้พวกเขาพ่ายแพ้
......................
สหรัฐอเมริกาเริ่มบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับ “การเปิดเผยข้อมูลอย่างยุติธรรม” (Fair disclosure) คอยสอดส่องดูแลประเด็นนี้ตั้งแต่ปี ค.ศ.2000
เมื่อมองกลับมาที่ประเทศไทย ผ่านวันเวลามากว่า 20 ปีแล้ว ยังคงไม่ได้รับการเหลียวแล ทั้งๆที่มีกรณีศึกษาจากต่างประเทศมากมาย เรากำลังเฝ้ารออะไรอยู่ ผมออกมาสื่อสารในฐานะนายกสมาคม Thai VI และนักลงทุนไทยด้วยกัน เพียงปรารถนาร่วมแบ่งปันความคิดเห็น อยากทราบว่าคนอื่นคิดอย่างไร เหตุการณ์เช่นนี้ผิดปกติหรือไม่ หากว่ามันผิด แล้วเราทำสิ่งใดเพื่อพัฒนาตลาดทุนได้บ้าง เอาเข้าจริงแล้ว นักลงทุนรายย่อยก็ทำอะไรไม่ได้มากหรอก แค่เพียงส่งเสียงในพื้นที่สาธารณะ สร้างการตระหนักรู้ ว่าพื้นที่ตรงนี้มีความไม่เท่าเทียมอยู่ เราไม่มีอำนาจไปบังคับให้บริษัทจดทะเบียนทำอะไรได้หรอก หากทุกฝ่ายคำนึงถึงความเท่าเทียมอย่างแท้จริงนั้นวิธีแก้ไขเรื่องนี้ง่ายดายมาก
.....................
เมื่อบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์มีความต้องการเปิดเผยข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับกิจกรรมการดำเนินงาน คุณควรประกาศอย่างเป็นทางการในรูปแบบสาธารณะ เพื่อให้ทุกฝ่ายสามารถเข้าถึงได้และรับทราบข้อมูลไปพร้อมๆกัน คุณอยากจะร่วมวงสนทนาพูดคุยกับเพียงแค่คนกลุ่มเล็กๆ เช่นเดิมก็ได้ เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย จะห้ามนักลงทุนรายย่อยเข้าร่วมก็ไม่มีใครว่า แต่ควรบริหารจัดการให้ทุกคนรับรู้ข้อมูลพร้อมกัน ยุคสมัยนี้ง่ายมาก เพียงแค่ตั้งกล้องถ่ายทอดสด เผยแพร่ลงในสังคมออนไลน์สักแพลตฟอร์มหนึ่ง แค่นี้ก็จบปัญหาแล้วคราวนี้คุณอยากจะพูดอะไรก็พูดไป นักลงทุนไม่มีสิทธิ์ตั้งคำถามก็ไม่เป็นไร พวกเราขอแค่ได้รับฟัง ตลาดควรรับรู้และเข้าถึงได้พร้อมกัน นี่แหล่ะที่เขาเรียกว่า “การเปิดเผยข้อมูลอย่างยุติธรรม
......................
ง่ายเหลือเกิน ส่วนสาเหตุที่ไม่สามารถเกิดขึ้นจริงได้ ผมก็ไม่เข้าใจว่าทำไม หากจำเป็นต้องคาดเดาก็คงเป็นเรื่องของผลประโยชน์ “มีคนบางกลุ่มกำลังกอบโกยผลประโยชน์จากกิจกรรมลับๆนี้” ตลาดหุ้นมันหอมหวาน ผลประโยชน์มหาศาล ไม่แน่ว่าอาจมีคนหลายกลุ่มที่จะไม่ชอบขี้หน้าผมหลังจากวันนี้ แต่ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นสิ่งซึ่งควรออกมาเคลื่อนไหวเพื่อให้คนส่วนใหญ่ได้รับรู้ถึงความไม่เท่าเทียมซึ่งเกิดขึ้นในตลาดทุนจนกลายเป็นเรื่องธรรมดา.........................................................
🖋เชาว์ : เฉลิมเดช ลีวงศ์เจริญ
...
นายกสมาคมนักลงทุนเน้นคุณค่า (ประเทศไทย)
.........................................................
ขอขอบคุณภาพประกอบและข้อมูลบางส่วนจาก
...
เบื้องลึก เบื้องหลัง “ความเหลื่อมล้ำ”ของตลาดหุ้น ที่รายย่อยต้องรู้ทัน | Right Now Ep.442, ถามอีก กับอิก TAM-EIG...
Money Chat Thailand
บันทึกไม่สำเร็จ